Sau đây là một câu chuyện còn nóng hổi trên mặt báo và chúng ta cùng suy ngẫm!
Thời báo Đài Bắc (Taipei Times) hôm 27/10 đưa tin, 17 người lao động Việt Nam bị phát hiện ăn thịt chó sau một cú điện thoại trình báo tới Cơ quan Thanh tra Sức khỏe và Bảo vệ Động vật Đài Loan. Hai người giết chó và nấu thịt có thể phải đối diện với bản án 2 năm tù và nộp phạt 64.000 USD, trong khi 15 người còn lại có thể phải nộp phạt 8.000 USD mỗi người vì ăn thịt chó.
Chó bị giết thịt chỉ là chó hoang, ngoài ra còn có 3 con khác đang bị xích trong căn hộ để chuẩn bị đem đi giết thịt. Nhưng dù là chó vô chủ, lao động Việt Nam vẫn phạm pháp, vì từ năm 2017, Đài Loan đã thông qua Đạo luật Bảo vệ Động vật, trong đó có cấm việc giết và ăn thịt chó mèo.
Câu chuyện ăn thịt chó vẫn là một cuộc tranh luận chưa có hồi kết ở Việt Nam. Nhưng ở nhiều nơi trên thế giới, người ta đã đặt cho nó một dấu chấm xuống dòng, để thay vì tranh cãi họ đã thực hành theo một hướng đi chung. Và chắc hẳn điều họ thấy có lợi là nhiều hơn so với việc mất đi một món ẩm thực, một miếng ăn, vốn chỉ là “miếng tồi tàn”.
Miếng ăn là miếng tồi tàn
Sử Ký xưa có câu: “Vương giả dĩ dân vi thiên, nhi dân dĩ thực vi thiên”, nghĩa là bậc quân vương lấy sự no ấm của dân làm trời, dân lấy miếng ăn làm trời. Đời nào cũng vậy, đời sống của dân mà không đủ đầy, phải lo chạy cơm từng bữa, thì vương triều dù hùng mạnh đến đâu cũng sẽ đi tới chỗ sụp đổ. No cái bụng chẳng phải là nhu cầu cơ bản nhất của con người để sinh tồn?
Nhưng từ việc ăn để sống tới sống để ăn, giữa đó là lằn ranh phân định nhu cầu tối thiểu và dục vọng vô độ. Đói nghèo sinh ra đê hèn đã đành nhưng chẳng đến nỗi chết vì thiếu ăn, mà để lại ô danh vì miếng ăn thì còn nhục nhã hơn.
Xưa dưới thời vua Trần Thái Tông có vị quan tên Hoàng Cự Đà. Có lần nhà vua ban xoài cho người hầu cận, Cự Đà không được phần, đem lòng oán giận.
Năm Đinh Tị (1257), quân Nguyên sang tới Đông Bộ Đầu. Quân ta chống không nổi. Vua và triều thần phải bỏ kinh đô, chạy về đóng ở bên sông Thiên Mục tỉnh Hưng Yên. Cự Đà xuôi dòng chạy trốn, gặp Thái tử Trần Khoán đi thuyền ngược lên. Thái Tử gọi Cự Đà, hỏi: “Quân giặc hiện ở đâu?”.
Cự Đà lạnh lùng đáp: “Không biết, tìm bọn được ăn xoài mà hỏi”, vừa đáp vừa bơi thuyền đi thẳng.
Thái tử đã xin phép vua khép Cự Đà vào cực hình để răn những kẻ làm tôi bất trung. Nhưng vua chỉ nói:
“Cự Đà tội đáng giết cả họ, song đời xưa đã có chuyện Dương Châm không được ăn thịt dê, đến nỗi làm quân nước Trịnh bị thua. Việc Cự Đà là lỗi ở ta, tha cho hắn tội chết, cho phép hắn đánh giặc chuộc tội” – (Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư).
May cho Cự Đà là vua Trần anh minh, bao dung. Chứ chỉ vì miếng xoài mà để bị chém đầu thì lãng nhách quá. Nhưng dù có được sống, Cự Đà cũng đã mang nỗi nhục vì bất Nhân, bất Trí, bất Trung, bất Nghĩa.
Vì thế người xưa mới có câu:
Miếng ăn là miếng tồi tàn
Mất ăn một miếng lộn gan lên đầu.
Miếng ăn chỉ tồi khi dùng để thỏa mãn lòng dục
Người ta ăn là để tồn tại, chứ không phải ăn để thỏa lòng dục. Mở rộng danh sách những thứ ăn được bất chấp sự mất cân bằng của thiên nhiên, bất chấp giá cả, bất chấp hình thức làm thịt kinh hoàng, thậm chí bất chấp luật pháp, là một hành động thừa thãi và ngạo mạn của con người.
Những quốc gia cấm ăn thịt chó mèo có thể cũng chẳng đưa ra được lý do thuyết phục cho người Việt Nam. Nhưng ít nhất điều luật của họ giới hạn được dục vọng vô độ của người dân. Việc tranh luận xem ăn thịt chó với ăn thịt gà thì cái nào vô nhân đạo hơn chẳng quan trọng bằng kiềm chế dục vọng thèm khát đưa mọi thứ lên bàn ăn của con người. Ăn thịt chim bồ câu ở một số nước cũng bị coi khinh như ăn thịt chó ở Đài Loan vậy.
Bởi trong tư tưởng của họ có một sự phân biệt vô hình rằng cái gì là thực phẩm, được thiên nhiên cung cấp cho con người để sinh tồn, và mọi sinh mệnh đều có thiên chức riêng của mình. Trong điều kiện chưa bị đe dọa đến tính mạng, thì việc ăn bất kể thứ gì mình thích dù nó phải dùng đến những cách thức ghê rợn thì đó là dục vọng.
Nói tới dục vọng, có câu chuyện về vị hành giả hỏi lão hòa thượng về khái niệm trừu tượng này. Vị hòa thường bảo hành giả hãy quay lại vào ngày mai nhưng đừng ăn gì cho tới lúc đó. Vị hành giả bụng đói cồn cào sau môt ngày không ăn, tới gặp hòa thượng và được bảo hãy lên rừng hái táo đang chín mọng. Anh ta hái rất nhiều nhưng chỉ ăn được hai quả là no bụng, nên phải khệ nệ vác hết số táo đã hái trên lưng trên đường về.
Lúc này hòa thượng mới nói: “Đối với mỗi người chúng ta, kỳ thực những thứ mà chúng ta cần có thể chỉ nhỏ bé như là hai quả táo, và những dục vọng còn lại chẳng qua chỉ là một chút vướng víu, phiền toái không dùng được mà thôi!”.
Với những lao động Việt bị bắt phạt ở Đài Loan vì giết và ăn thịt chó, có thể họ chẳng hề đói khát đến mức có thể chết ngay. Họ chỉ vì nhớ miếng dồi chó, thèm miếng rựa mận mà kéo phiền toái tới với mình.
Muốn loại bỏ dục vọng ăn uống thì không ăn thịt con gì nữa?
Có người sẽ nói, ăn thịt chó hay ăn thịt gà thì cũng đều là dục vọng. Có phải cứ loại bỏ lòng dục thì không được ăn gì nữa? Đó là cách phản biện không có lý trí và làm quá lên cái lý luận đang không thuận với quan điểm cá nhân của nhiều người.
Con người được sinh ra trong Đất Trời thì cũng được ban cho những điều kiện để sinh tồn. Các loài vật sinh ra cũng là để cho con người lúc cần thì dùng tới, nhờ sức, nhờ thịt, hay nhờ tiếng gáy, tiếng sủa. Nhưng không có nghĩa là con người có quyền lạm dụng. Giống như việc chúng ta thật ra chỉ cần hai quả táo mà cuối cùng vặt cả cây táo vậy.
( theo báo Đại Kỷ Nguyên)
